Publication detail

MÜHAFİZƏKARLIQ VƏ MODERNİZM ARASINDA ŞUŞADA SOYLU QADINLAR

Year: 2022

Type of publication: kapitola v odborné knize

Name of source: Cənubi Qafqazin intellektual və multikultural Qovşaği - Şuşa : “Şuşa ili – 270 (1752-2022)” məqalələr toplusu

Publisher name: Mütərcim

Place: Baku

Page from-to: 55-65

Titles:

Language	Name	Abstract	Keywords
aze	MÜHAFİZƏKARLIQ VƏ MODERNİZM ARASINDA ŞUŞADA SOYLU QADINLAR	Azərbaycanın ürəyi sayılan Şuşa əsrlər boyu öz mistikasını qoruyub saxlamışdır. Qeyd edim ki, Şuşa həm də qadınların yaşadığı mistik şəhər olub. Beləliklə, Qarabağ həmişə Şərq-Qərb ziyarətçilərinin marağında olduğu üçün müxtəlif mədəniyyətlərə açıq olub. Elə buna görə də Qarabağ xan sarayında qızların təhsilinə böyük əhəmiyyət verilirdi. Bunun üçün saraya xüsusi alimlər dəvət edilmiş, böyük xərclər çəkilmişdir. O da maraqlıdır ki, qısa müddət ərzində bu torpaqlar xeyli sayda istedadlı şairlər yetişdirə bilmişdir. Ədəbiyyatımıza əvəzsiz poeziya nümunələri verən bu şairlərin müxtəlif sahələrdə silinməz izlərinə rast gəlirik. Şuşanı abadlaşdırdılar, hamamlar, körpülər, məscidlər tikdirdilər. Qalan mallarını vəqf edib xalqa verdilər. Kasıblara kömək edirdilər, alimlərə, sənətkarlara dəstək olurdular. Siyasi arenada diplomatik bacarıqları unutmaq olmaz. Aşağıda təsvir olunduğu kimi, böhran dövründə vətənlərini işğaldan qoruya bildilər. Onların öz dövrlərinə görə malik olduqları mədəniyyət, yüksək nəzakət və ədəb-ərkandan təkcə yerli mənbələrdə deyil, ölkəyə gələn dünya şöhrətli səyyahların kitablarında da bəhs edilir. Yaxud dünya tarixində nə qədər qadın dünya qarşısında kükrəyən padşahların şərəfinə layiq görülüb?! Digər tərəfdən, XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərində aktual mövzuya çevrilmiş hicab atmaq məsələsində ilk addımları bu qadınlarda görürük. Xurşudbanu Natəvan dəfələrlə camaat arasına hicabsız çıxdığına, şeirə və rəssamlığa maraq göstərdiyinə görə dini icma tərəfindən tənqid edilib.
cze	Šlechtičny v Shusha mezi konzervatismem a modernismem	Shusha, která je považována za srdce Ázerbájdžánu, si po staletí uchovala svou mystiku. Shusha byla také mystickým městem pro ženy. Karabach byl vždy otevřený různým kulturám, protože byl vždy v zájmu návštěvníků z východu a západu. Proto byla výchově dívek v karabašském chánském paláci přikládána velká důležitost. Za tímto účelem byli do paláce pozváni vědci. Je také zajímavé, že tyto země dokázaly během krátké doby vypěstovat značné množství talentovaných básníků. S nesmazatelnými stopami těchto básníků se setkáváme v různých oblastech, především v oblasti poezie. Zrekonstruovali Shusha, postavili lázně, mosty a mešity. Zbytek svého majetku proměnili v základy a dali je lidem. Pomáhali chudým, podporovali vědce a řemeslníky. Diplomatické dovednosti v politické aréně by neměly být zapomenuty. Byli schopni bránit svou vlast před okupací v době krize. O kultuře, vysoké zdvořilosti a etiketě, kterou na svou dobu měli, se zmiňují nejen místní prameny, ale také knihy světoznámých cestovatelů, kteří zemi navštívili. Nebo kolik žen v historii světa bylo oceněno králi?! Na druhou stranu u těchto žen vidíme první kroky v otázce nošení šátku, která se stala aktuálním tématem na přelomu 19. a 20. století. Khurshudbanu Natavan byla opakovaně kritizována náboženskou komunitou za to, že vystupovala na veřejnosti bez šátku a projevoval zájem o poezii a malbu.

Search

Login for students

Login for employees

Publication detail

University of Pardubice

Other Parts

Map

Services

Popular Links